‍

Herhangi bir görevi yerine getirmek için programlama dilleri aracılığıyla oluşturulan komutlar dizisine kodlama deniyor. Robotik kodlama ise mekanik ürünlerden meydana gelen robotların hareket etme, sensörleri algılama ve görüntü işleme gibi pek çok konuda etkin olmalarını sağlıyor. Çoklu bir disiplin olan robotik kodlama, hem donanım hem de yazılım dinamiklerini bir araya getiriyor. Bu sayede robotlar; insan müdahalesine ihtiyaç duymadan bünyesindeki sensör, güç kaynağı, kontrol sistemi, manipülatör ve yazılımlar ile tıp, eğitim, havacılık ve üretim gibi pek çok sektörde aktif rol alıyor. Robotların hareket, algılama, zeka ve enerjiye sahip olabilmesi için programlanması gerekiyor. Programlama dilleri ise yazılan algoritmayı bilgisayarın anlayabildiği makine diline yani “1” ve “0” rakamlarından oluşan söz dizimine çeviriyor. İşte teknolojinin gelişmesi ve dijitalleşmenin yaygınlaşmasıyla birlikte önemi artan bazı robotik kodlama programlama dilleri.

C/C++

C programlama dili; 1972 yılında Dennis Ritchie ve Ken Thompson tarafından UNIX işletim sistemini geliştirme hedefiyle ortaya çıkarılıyor. C diliyle yapılan geliştirmelerle birikte gereksinimlerin artması, programların karmaşık hale gelmesi ve uygulama esnekliği elde etmek için C++ dili türetiliyor. C++, C dilinden farklı olarak nesneye yönelik programlama imkanı da sunuyor. Aynı zamanda C++, C diline göre programları minimum tepki süresiyle daha hızlı bir şekilde çalıştırabiliyor. Yıllardır en köklü robotik kodlama programlama dilleri arasında olan C/C++, yazılım dünyasının temelini oluşturuyor. C/C++ dilleri makine endüstrisi, gömülü sistem kodlama ve robotik alanlarında mutlaka öğrenilmelidir. Robotik kodlama yaparken C/C++ aracılığıyla giriş seviyedeki donanımlar ile kolayca etkileşime girmek mümkün oluyor. Ayrıca C++ dili OS API’si ile doğrudan çalıştırılabiliyor ve son derece hızlı olan özel kütüphaneler kullanılabiliyor.

Python

1990 yılında Amsterdam şehrinde Guido van Rossum tarafından geliştirilmeye başlayan Python, kolay kullanımı ve yalın söz dizimi sayesinde günümüzdeki popülerliğini korumaya devam ediyor. C/C++, Java ya da C# gibi dillere kıyasla daha az kod satırı ve eforla daha çok işlevi yerine yerine getirebilen Python; gömülü sistem, kapsamlı otomasyon paketi ve robotik kodlamada öne çıkıyor. Açık kaynak kodlu robotik kodlama programlama dilleri arasında olan Python’un bu alanda en çok tercih edilen özellikleri ise Arduino ve Raspberry Pi ile uyumluluğu oluyor. 

Java

1995 yılında James Gosling tarafından geliştirilen ve C dilinden türeyen Java; C# ve Matlab gibi yorumlayıcı bir dil olarak makine kodunda derlenmiyor. Makine kodu yerine Java Sanal Makinesi üzerinde yorumlanıyor. Böylelikle aynı kodu farklı makinelerde kullanmak mümkün oluyor. Pek çok yapay zeka ve robotik uygulamasında nesneye yönelik Java programlama dili tercih ediliyor. Günümüzde Java’nın geliştirmesini Oracle ve Sun Microsystems firmaları yapıyor. Ölçeklendirme, esneklik ve taşınabilirlik açısından öne çıkan Java programlama dilinin grafik gösterim özelliği de bulunuyor. Dünya genelinde büyük bir kullanıcı kitlesine sahip olması sayesinde Java’da yazılım geliştirenler, yaşadıkları problemlerin yanıtını kolay bir şekilde bulabiliyor. 

C#

Microsoft tarafından 20000 yılında geliştirilen ve desteklenen bir dil olan C#, robotik kodlamada popüleratisini korumaya devam ediyor. C# genel olarak soket düzeyinde nesneye yönelik programlama yapmak için bağlantı noktası kurmak için tercih ediliyor ve gelişmiş kütüphaneleri bulunuyor. Aynı zamanda robot kontrol ve simülasyon işlemleri için kullanılan Windows tabanlı Microsoft Robotics Developer Studio’da ana dil olarak C# kullanılıyor.

JavaScript

1995 yılının Mayıs ayında yalnızca 10 gün içerisinde üretilen JavaScript, Brendan Eich tarafından çok kısa bir sürede geliştiriliyor. Kullanıcı deneyimini bir üst seviyeye taşımayı hedefleyen JavaScript geliştiricileri, kişiselleştirilmiş uygulamaları için hareketli menüler ekleyebiliyor. JavaScript günümüzde genel olarak web siteleri ya da mobil uygulamaları daha canlı, esnek ve profesyonel bir hale getirmek için kullanılsa da robotik kodlama için de tercih edilebiliyor. Robotik ve Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojilerinde en çok kullanılan JavaScript kütüphanesi Cylon.js oluyor. Cylon.js, robotlara ve cihazlara komut vermeyi çok daha kolay bir hale getiriyor.

Fortran

IBM tarafından 1954 yılında geliştirilen Fortran, özellikle bilimsel ve sayısal hesaplamalar için sıklıkla tercih ediliyor. Geçmiş dönemlerde aritmetik işlemleri cihazlar üzerinde etkin olarak gerçekleştirebildiği için kullanılan Fortran, günümüzde popülaritesini kaybediyor. Diğer robotik kodlama programlama dilleri ile kıyaslandığında uygulanması ve öğrenilmesi daha karmaşık olan Fortran, yerini yüksek seviyede dillere bırakıyor. 

Lisp

Yapay zekanın babası olarak da bilinen John McCarthy, 1958 yılında Lisp programlama dilini icat ediyor. Veri yapıları, koşullu ifadeler, fonksiyonlar ve dinamik yazma işlemleri için kendi kendini barındıran bir derleyici sunan Lips, en eski programlama dillerinden biri olarak kullanılmaya devam ediliyor. Özellikle yapay zeka programlama konusunda sıklıkla tercih edilen Lips’in esnekliği sayesinde makine öğrenme algoritmaları geliştiriliyor. Aynı zamanda Lisp, geniş kütüphane seçeneği, prototipleme yeteneği ve sembolik ifade desteğiyle öne çıkıyor. 

Pascal

1970 yılında Niklaus Wirth Pascal tarafından yapısal programları derlemek ve daha kolay işlenir hale getirmek amacıyla geliştirilen Pascal’ın temeli BASIC diline dayanıyor. Pascal, geçmişte endüstriyel robotiğin temellerini atsa da günümüzdeki mevcut robotik trendlerine karşılamada yetersiz kalabiliyor. Dileyenler robotik kodlamanın temellerini atmak için Basic ve Pascal dillerinden yararlanabiliyor. Ayrıca BasicX, Parallax ve Basic Micro gibi monitörler aracılığıyla Pascal ve Basic dilleriyle robotik kodlama yapılabiliyor. 

Matlab

Programlama, görselleştirme, hesaplama ve analitiği bir arada bulunduran Matlab, problemlerin yüksek performanslı bir şekilde çözülmesini sağlıyor. Robotik kodlamaya yeni başlayanlar için de uygun bir dil olduğundan Matlab üzerinde veri analizi yapılabiliyor ve robotik kontrol sistemi oluşturulabiliyor. Ayrıca Matlab’ın sunduğu simülasyon ve modelleme ve simülasyon atmosferi sayesinde robotik kodlamanın analiz ve test aşamalarındaki olası hatalar belirlenebiliyor. 

Scratch

2003 ve 2007 yılları arasında MIT tarafından geliştirilen Scratch, günümüzde de Amerikan Ulusal Bilim Kurumu aracılığıyla destekleniyor. Dünya çapında popülaritesini sürdüren Scratch, özellikle kodlamaya yeni başlayan 8 ve 16 yaş aralığındaki çocuklar tarafından sıklıkla tercih ediliyor. Scratch, görsel bir programlama arayüzü sunuyor ve sürükle bırak yöntemiyle blokların bağlanmasını sağlıyor. Robotik endüstrisinde çalışmak isteyenlere programlamanın temel mantığını eğlenceli bir şekilde sunan Scratch, yeni fikirlere ve yaratıcı tasarımlara ilham oluyor. 

Blockly

Blockly kütüphanesi sayesinde çeşitli blokları birbirine bağlayarak ve anlamlı ilişkiler kurarak uygulamalar geliştirmek mümkün oluyor. Robotik kodlama mantığının anlaşılmasına büyük ölçüde katkı sağlayan Blockly, sunucu tarafına bağlı kalmadan görsel arayüz aracılığıyla kullanılabiliyor. 

Riders ve Robotik Kodlama Programlama Dilleri

Bulut tabanlı olarak geliştirilen Riders platformunda öğrenciler ve eğitmenler çevrimiçi olarak kodlama editörü erişebiliyor ve platformdaki simülasyon ortamı sayesinde geliştirilen algoritmalar anlık olarak test edilebiliyor. Platformda Python, C++ ve Blockly temelli robotik geliştirme dersleri ve yarışmaları bulunuyor. Siz de geleceğin teknolojilerine yön veren eğitim platformu Riders ile farklı robotik kodlama programlama dilleri konusunda eğitim alabilir ve eğlence dolu yarışmaya katılabilirsiniz. STEM eğitim içerikleri ve e-spor konseptinin birleştiği platformdaki eğitimler ve yarışmalar hakkında daha detaylı bilgi almak için Riders’ı inceleyebilirsiniz.

Dilerseniz bu konu hakkındaki Youtube videomuzu da izleyebilirsiniz.