‍

Pandemi dönemi gereksinimleriyle yeni teknolojilere hızlıca olan eğitim dünyası, teknoloji dünyasının arka planında yıllardır hızlı ve emin adımlarla gelişen ve içinde bulunduğumuz dönemde ChatGPT, Midjourney, DeepL gibi araçlarla pek çok sektörün alışkanlıklarını kökünden değiştiren yapay zeka ile önemli değişimlerden geçiyor. Yapay zeka, öğrenme deneyimini geliştirerek, öğretmenleri destekleyerek ve öğrenciler için daha kişiselleşmiş öğrenme fırsatları sunarak eğitim sektöründe devrim niteliğinde gelişmelere imza atıyor. Eğitim teknolojisi içinde yapay zeka kullanımı, öğrenme biçimlerimizi bütünüyle dönüştürme potansiyeli taşıyor. 

‍

Eğitim Teknolojisi Nedir?

‍

Eğitim teknolojisi, öğrenmeyi kolaylaştırmak için bilgisayar donanımı, yazılımı, eğitim teorisi ve uygulamasının bir arada kullanılması anlamına gelir. Eğitim teknolojisi, eğitime erişmek ve eğitimi teşvik etmek için kullanılan teknolojilerin bir sınıflandırmasıdır. Eğitmenler ve öğrenciler tarafından öğrenim sürecinde kullanılan donanım, yazılım ve benzeri öğeler; öğrencilerin derslerine katılmalarına, işbirliği yapmalarına, uzaktaki öğretmenleri ile etkileşime geçmelerine ve sınıf içi ile dışında öğrenmelerine yardımcı olur. 

‍

Bir endüstri olarak katlanarak büyüyen eğitim teknolojisinin 2030 yılına kadar daha da büyük bir ivmeyle gelişmesi bekleniyor. Sektör uzmanları, önümüzdeki yıllarda eğitim teknolojisi araçlarındaki büyümenin devam edeceğini ve yapay zeka destekli, artırılmış gerçeklik (AR) ile geliştirilmiş ve sanal gerçeklik (VR) ile entegre edilmiş eğitim teknolojisi ürünlerinde patlama yaşanacağını öngörüyor. 

‍

Yapay Zeka Eğitim Teknolojisini Nasıl Etkiliyor? Trendler ve Riskler

‍

Eğitim sürecinde öğretmenin kritik rolünün yeri doldurulamaz. Bununla birlikte öğretmenler tarafından da kullanılabilecek yapay zeka araçları, eğitim süreçlerini çok daha verimli, etkin ve kişiselleştirebilir hale getirebilir. Eğitim teknolojilerinde yapay zeka kullanımına dair umut vaat eden bazı trendler şunlar:

‍

• Yapay zeka yardımıyla her öğrencinin öğrenme tarzına, tercihlerine ve ilerleme durumuna göre özelleştirilmiş öğrenme deneyimi,
• Yapay zeka algoritmalarını kullanarak öğrencilere kişiselleştirilmiş özel ders ve geri bildirimler sağlayan özel ders sistemleri,
• Öğretmenlerin yükünü azaltmak amacıyla geliştirilen, öğrencilere destek sağlayacak NLP temelli sohbet robotları veya sanal asistanlar,
• Öğrenmeyi artıracak ve temel kavramları pekiştirmeye yardımcı olacak oyunlaştırma yöntemleri,
• Not verme sürecini otomatikleştirmek ve değerlendirme sürecini daha verimli hale getirmek için kullanılabilecek yapay zeka araçları,
• Müfredat materyallerini öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirmek ve uyarlamak.

‍

Her yeni teknolojide olduğu gibi, henüz çok da iyi tanımadığımız yapay zekanın kullanımında da eğitim teknolojisi ve öğrenme süreçleri için bazı riskler bulunuyor. Eğitim camiasının yapay zeka kullanımı ile birlikte üstesinden gelmesi gereken bazı zorluk ve riskler şunlar:

‍

• Öğrencilerin ev ödevlerini yaparken ve sınava girince yapay zekayı kullanarak kopya çekmesi,
• Yapay zekanın önyargılı algoritmaları sebebiyle öğrenci performansının önyargılı şekilde değerlendirilmesi,
• Öğrenci ve öğretmenler tarafından yapay zeka ile etkileşime geçilmesi sonucunda ortaya çıkabilecek gizlilik endişeleri,
• Öğretmen ve öğrenci arasındaki etkileşimin yapay zeka kullanımı nedeniyle azalması sonucunda azalan sosyal bağlantılar,
• Öğrenciler için teknolojiye aşırı derecede bağımlı hale gelme riski,
• Her öğrencinin bilgisayar ve internete erişimi olmamasından dolayı ortaya çıkan eşitlik sorunları.

‍

Yukarıda bahsedilen risklerin çoğu ne yeni ne de yapay zekaya özgü. Kopya çekme endişesi yüzünden yasaklanan hesap makineleri ve cep telefonları, tarih boyunca yeni teknolojilerin yeni risk ve endişeleri beraberinde getirdiğini gösteriyor. Yapay zekanın sunduğu büyük potansiyel, onu riskleri yüzünden devre dışı bırakılamaz hale getiriyor. Eğitim teknolojisine heyecan verici yenilikler getiren yapay zeka devriminin zorluklarını da doğrudan ele almamız, bu teknolojiyi en etkin, verimli ve etik kurallara uygun şekilde kullanmamız için büyük önem taşıyor. 

‍

Eğitim Teknolojilerinde Yapay Zeka Kullanımının Faydaları

‍

Günümüz dünyasında yapay zeka eğitim teknolojileri için vazgeçilmez bir konumda. Eğitim teknolojilerinde yapay zeka kullanımının faydaları öğrenci için ve öğretmen için olmak üzere iki ayrı grupta sınıflandırılabilir.

‍

Eğitimde Yapay Zekanın Öğrenciler İçin Faydaları

‍

Yapay zeka ve eğitim ilişkisinin gelecekte daha da gelişmesi ve iç içe geçmesi bekleniyor. Öğrencileri öğrenimlerinin erken yaşlarından itibaren bu teknoloji ile tanıştırmak, onların geleceğin kariyer fırsatlarında bir adım öne geçmelerini sağlıyor. Yapay zekanın halihazırda öğrencilere sunduğu bazı faydalar şunlar:

‍

• Geçmiş öğrenme performanslarını analiz ederek kolayca fark edilemeyecek öğrenme boşluklarını belirlemek.
• Herkese uyan tek bir yaklaşım yerine öğrenciye göre özelleştirilmiş içeriklerle kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimi.
• Öğrenci sorularına saniyeler içinde yanıt almak. Öğrenci sorularına hızlı yanıt verecek bir yapay zeka aracı kullanımı, utangaç öğrencilerin yargılanma korkusu olmadan soru sormalarına da yardımcı olur. 
• Oyunlaştırma, AR ve VR gibi diğer ilgi çekici öğrenme ortamları ile öğrenci motivasyonu ve katılımını artırmak.
• Analiz ve yaratıcılık gibi üst düzey becerilere odaklanmak için daha basit süreçlerin otomasyonunda yapay zeka kullanmak.
• Fiziksel konum, dil ve maddi engelleri ortadan kaldırarak öğrenciler, öğretmenler ve eğitim yöneticileri arasındaki sınırları yapay zeka yardımıyla aşmak.

‍

Eğitimde Yapay Zekanın Öğretmenler İçin Faydaları

‍

Yapay zeka ve eğitim ilişkisi, öğretmenler için de muazzam faydalar barındırıyor. Bunlardan bir kısmı şu şekilde özetlenebilir:

‍

• Zaman tasarrufu: Yapay zeka, öğretmenlerin yapması beklenen kayıt tutma, işaretleme gibi zaman alıcı işlerin çoğunu üstlenebilir. Ayrıca planlama sürecini kolaylaştırmaya yardımcı olabilir. Bu da öğretmenin öğrenme deneyimini bir sonraki seviyeye taşımak için gerekli olan yaratıcı ve insani eylemleri gerçekleştirmesine yardımcı olur.
• Fikir ve içerik üretimi: Yapay zeka, öğretmenlerin proje çalışmalarında ve ödevlerde gözden geçirmeleri, değiştirmeleri, uyarlamaları ve yaratıcı şekilde kullanmaları için içerik fikirleri üretebilir.
• Öğrenci sorularını yanıtlama: Yapay zeka sayesinde daha fazla öğrencinin daha fazla sorusu daha kısa bir süre içinde yanıtlanabilir. Öğretmenler öğrencilerin sordukları soruları analiz ederek öğrenme boşluklarını belirleyebilir. 
• Öğrenci performansını analiz etme: Yapay zeka öğrencilerin sınıfa katılım, ödev teslimi ve çeşitli görevlerdeki performansını izleyebilir. Bu da öğretmenin uygun zamanda uygun müdahaleleri tasarlamasına yardımcı olur.
• Öğrencileri motive etmek ve ilgisini çekmek: Günümüzün hızlı tempolu, teknolojik odaklı dünyasında öğrencilerin ilgisini canlı tutmak için yapay zeka araçlarından faydalanılabilir. 

‍

Eğitimde Kullanılan Yapay Zeka Araçları

‍

2023 yılı, eğitim dünyasının yapay zeka araçları ile dönüşüme uğradığı bir yıl oldu. Küresel olarak öğrenciler ve öğretmenler tarafından en çok kullanılan bazı yapay zeka araçları şunlar oldu:

‍

• ChatGPT: 2022 yılının Kasım ayında hayatımıza bomba gibi bir giriş yapan ChatGPT, eğitim teknolojisinde de en çok kullanılan yapay zeka araçlarından biri oldu. Dil modelli bir yapay zeka aracı olan ChatGPT ile taslak hazırlama, düzenleme ve beyin fırtınası gibi eylemler gerçekleştirilebilirken OpenAI’nin kapsamlı kütüphanesi de değerli bir bilgi deposu görevi görüyor.
• Gradescope: Çevrimiçi ve yapay destekli bir değerlendirme aracı olan Gradescope, öğretmenler için not verme sürecini kolaylaştırmak ve öğrenciler için değerli geri bildirimler sağlamak için özel olarak tasarlandı. 
• ClickUp: Ekiplerin bir araya gelmesi, planlama, işbirliği ve beyin fırtınası yapmak için tasarlanmış bir üretkenlik platformu olan ClickUp, ödevleri küçük adımlara bölerek göz korkutucu projeleri daha kolay hale getirmenin yanı sıra görevleri öneme göre sıralayarak öğrencilerin o an için en önemli konulara odaklanabilmelerini sağlıyor. 
• Otter.ai: Ders, toplantı, seminerler sırasında yapılan konuşmaları canlı olarak yazıya döken Otter.ai, öğrencilerin not almaya yetişmek zorunda kalmadan dersi dinlemelerini ve ilgilerinin canlı kalmasını sağlıyor. Platform, grup ortamlarında bile farklı konuşmacıları ayırt ederek transkripsiyonların net ve düzenli olmasını sağlayabiliyor.
• Knowji: Kelime öğrenme süreçlerine yeni bir yaklaşım olarak tasarlanan Knowji, bilimsel olarak kanıtlanmış metodolojileri eğlenceli içeriklerle birleştiriyor. Platform, yerleşik bir hafıza koçu kullanarak öğrendiğiniz her yeni kelimenin hafızanızda uzun süre korunmasını ve saklanmasını sağlıyor. Ses özellikleri öğrencilere güven aşılayarak yeni kelimeleri doğru telaffuz edebilmelerini sağlıyor.